انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
مروری بر تحقیقات بیولوژی خاک و ویژگیهای زیستی خاکهای ایران
89
122
FA
حسین
بشارتی
null
دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران
besharati1350@yahoo.com
ناصر
علیاصغرزاد
استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز، ایران
کاظم
خاوازی
دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران
kazemkhavazi@yahoo.com
هادی
اسدی رحمانی
دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران
asadi_1999@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109306
<strong><span lang="FA" dir="RTL">در مقاله مروری حاضر سعی شده است تا تاریخچه و اهمیت بیولوژی خاک، پژوهشها و فعالیتهای انجام شده در ایران در خصوص بیولوژی خاک و نیز خواص بیولوژیک خاکهای کشور منعکس گردد. همچنین ارتباط خواص زیستی خاک با ویژگیهای خاک، اقلیم و پوشش نباتی ارایه شده است. سپس ویژگیهای زیستی خاکهای غالب کشور مطرح و در ادامه نتایج پژوهشها در راستای استفاده از پتانسیل زیستی خاک در کشاورزی، بؤیژه تولید و تجاری سازی دانش فنی کودهای زیستی ارایه گردیده است. همچنین فهرست و ویژگیهای میکروارگانیسمهای مفید خاکزی جمع آوری شده از خاکهای کشور که در قالب بانک میکروبی وجود دارند، ذکر شده است. در نهایت پتانسیلها و ظرفیتهای تولید و مصرف کودهای زیستی در کشور و نیز اولویتها و چالش های پیش روی بیولوزی خاک مورد بحث و بررسی قرار گفتهاند.</span></strong>
کودزیستی,میکوریز,ازتوباکتر,ریزوبیوم,تیوباسیلوس
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109306.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109306_490c068733c2fe62e02b9b742ebf4e51.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
بررسی اثر هم افزایی کاربرد قارچهای میکوریز آربوسکولار بر ثبیت همزیستی نیتروژن در گیاه عدس تحت شرایط تنش کم آبی
123
134
FA
بهرام
ابوالفضلی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران
حسیعنلی
علیخانی
استاد دانشگاه تهران
فرهاد
رجالی
0000-0001-6570-9430
دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران
frejali@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109307
<strong>تثبیت زیستی نیتروژن در سیستم همزیستی ریزوبیا-لگوم به شدت تحت تأثیر منفی تنش کم آبی قرار میگیرد. در سالهای اخیر ریزسازوارههای مفید خاکزی بهعنوان یکی از راهکارهای کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش تولید محصول در کشاورزی پایدار ارزیابی شدهاند. بررسی اثر هم افزایی کاربرد قارچهای میکوریز آربوسکولار و تثبیت زیستی نیتروژن درگیاه عدس تحت شرایط تنش کم آبی آزمایشی در آرایش فاکتوریل بصورت طرح کامل تصادفی شامل دو فاکتور، تنش رطوبتی در چهار سطح تنش2/0، 4/0، 6/0 و تنش کم 8/0رطوبت قابل دسترس گیاه و فاکتور دوم نوع قارچ میکوریزی در چهار سطح<em> Rhizophagus </em>intraradices و<em> Funneliformis </em>mosseae، ترکیب این دو گونه و شاهد منفی در گلخانهی تحقیقاتی گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تهران انجام گرفت. نتایج نشان داد در اثر تنش کم آبی، تعداد گره، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، محتوای کلروفیل ((spad، کلنیزاسیون ریشه، نیتروژن شاخساره به طور معنیدار کاهش یافت.تفاوت معنیداری در وزن خشک اندام هوایی و ریشه گیاه و درصد نیتروژن اندام هوایی گیاهان تلقیح شده با میکوریز، با گیاهان غیر میکوریزی مشاهده شد. در اثر کاربرد میکوریز تعداد گره، نیتروژن اندام هوایی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، کلروفیل و درصد کلنیزاسیون ریشه افزایش یافت.</strong>
تنش کم آبی,شاخص رشد,قارچ میکوریز,Funneliformis mosseae,Rhizophagus intraradices
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109307.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109307_ef7e440fc1f22f8e2dfdddc3eb27b1fc.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
جداسازی، غربالگری و بررسی صفات محرک رشد گیاهی میکروارگانیسمهای مقاوم به آرسنیک (V) & (III) و ارزیابی تأثیر جدایههای برتر بر خصوصیات مرفولوژیک گیاه پونه و گیاهپالایی خاک آلوده به آرسنیک
135
151
FA
لیلا
حیدرپور
دانشآموخته کارشناسی ارشدگروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
علی اشرف
سلطانی طولارود
استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
اسماعیل
گلی کلانپا
استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
goli@uma.ac.ir
10.22092/sbj.2017.109308
<strong><span lang="FA" dir="RTL">یکی از مهمترین راههای افزایش راندمان گیاهپالایی خاکهای آلوده به فلزات سنگین استفاده از میکروارگانیسمهای محرک رشد گیاهی مقاوم به این فلزات میباشد. این ریزجانداران با بهبود رشد گیاه و افزایش میزان جذب فلزات سنگین میتوانند باعث افزایش میزان پایش خاکهای آلوده گردند. </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">بهمنظور انجام این تحقیق، چهار نمونه خاک آلوده به آرسنیک از اطراف معدن زرشوران شهرستان تکاب واقع در استان آذربایجان غربی تهیه و برخی خواص فیزیکی و شیمیایی در آنها اندازهگیری گردید. از خاکهای تهیه شده میکروارگانیسمهای مقاوم به آرسنیک (</span><span>III</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">) و (</span><span>V</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">) جداسازی، غربالگری و بعضی از صفات محرک رشد گیاهی آنها تعیین شد. در نهایت بهمنظور بررسی تأثیر میکروارگانیسمهای مقاوم و دارای صفات محرک رشدی بالا بر روی صفات مرفولوژیکی گیاه پونه، آزمایشی گلخانهای در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این پژوهش از 4 نمونه خاک آلوده در مجموع 42 جدایه جداسازی شد و 19 جدایه متفاوت از نظر شکل، رنگ، حاشیه کلنی و سرعت رشد انتخاب گردید. نتایج آزمایش غربالگری نشان داد که تمامی جدایهها</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">توانایی رشد در غلظتهای مختلف آرسنیک سه ظرفیتی و پنج ظرفیتی را نداشتند. در میان میکروارگانیسمهای جداسازی شده، جدایههای</span><span> AHG-1</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">، </span><span>AHG-2</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> ،</span><span> AHG-4 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-5 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-6 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-7 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">و </span><span>AHG15</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> در همهی غلظتهای مورد بررسی آرسنیک سه ظرفیتی رشد کرده و در بین آنها جدایههای </span><span>AHG-5</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-6 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">بیشترین رشد را نشان دادند. در خصوص آرسنیک پنج ظرفیتی جدایههای</span><span> AHG-1</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-2</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-3 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-5</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-6</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-7</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG10-</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-11</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">و </span><span>AHG-19</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> از جدایههای مورد مطالعه در همه غلظتها رشد نموده و از بین آنها جدایههای</span><span> AHG-6</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span> AHG-7 </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">،</span><span>AHG-5</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> بیشترین رشد را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی صفات محرک رشدی در 10 جدایه مقاوم به غظتهای مختلف آرسنیک (</span><span>III</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">) و (</span><span>V</span><span lang="AR-SA" dir="RTL">) نشان داد که کلیه این جدایهها توانایی تولید اکسین و توانایی حلکنندگی فسفاتهای معدنی نامحلول را داشتند. متوسط میزان تولید اکسین 38/1 میلیگرم در لیتر و دامنه آن از 35/0 تا 41/3 میلیگرم در لیتر بود. بیشترین و کمترین میزان حلکنندگی فسفاتهای معدنی نامحلول به ترتیب036/486 و 69/251 میلیگرم در لیتر و مربوط به جدایههای </span><span>AHG-7</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> و </span><span>AHG-10</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> بود. 6 جدایه توانایی حلکنندگی ترکیبات نامحلول روی را دارا بوند که مؤثرترین جدایه در این خصوص </span><span>AHG-7</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> بود. توانایی تولید سیدروفور در 5 جدایه مشاهده گردید که جدایه </span><span>AHG10</span><span lang="AR-SA" dir="RTL"> بیشترین میزان این متابولیت را تولید نمود. از 10 جدایه مورد مطالعه تنها سه جدایه در حد کم و یک جدایه در حد متوسط توانایی تولید سیانید هیدروژن را داشتند. نتایج حاصل از آزمون گلخانهای پژوهش نشان داد که تلقیح گیاه پونه با جدایههای برتر موجب افزایش معنیدار تعداد برگ، سطح برگ، طول ساقه، انشعابات ساقه، حجم ریشه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، وزن تر اندام هوایی </span><span lang="FA" dir="RTL">در یک خاک آلوده به آرسنیک </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">شد. نتایج نشان داد که تاثیر مایهزنی گیاه پونه با جدایههای مورد مطالعه بر غلظت آرسنیک ریشه و اندام هوایی و میزان فاکتور انتقال </span><span lang="FA" dir="RTL">آرسنیک </span><span lang="AR-SA" dir="RTL">در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود، طوریکه کاربرد جدایههای مورد مطالعه باعث افزایش چشمگیر این شاخصها در گیاه پونه گردید. در این پژوهش گیاه پونه توانایی بالایی در انتقال عنصر آرسنیک از ریشه به اندام هوایی نشان داد. میتوان نتیجهگیری کرد که جدایههای دارای صفات محرک رشد گیاهی بالا و مقاوم به آرسنیک، با بهبود و افزایش رشد گیاه پونه، افزایش میزان جذب آرسنیک و فاکتور انتقال میتوانند در افزایش راندمان گیاهپالایی یک خاک آلوده به آرسنیک با استفاده از این گیاه نقش مهمی ایفا نمایند. همچنین گیاه پونه میتواند در پایش سبز خاک آلوده به آرسنیک نقش مفیدی را ایفا نماید.</span></strong>
آلودگی آرسنیک,پونه,صفات مرفولوژیک,میکروارگانیسمهای مقاوم به آرسنیک,صفات محرک رشد گیاهی,فاکتور انتقال
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109308.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109308_b466049b6c8879c27a4258a819b6aca1.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
بررسی بیان ژنهای دخیل در سازش به کمبود فسفر در گرههای دو سویه از باکتری همزیست نخود
153
163
FA
مریم
نصراصفهانی
استادیار گروه زیستشناسی دانشگاه لرستان
esfahani_nm@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109310
<strong>تولید محصول در لگومهای مهم مانند نخود اغلب توسط کمبود فسفر خاک کاهش پیدا میکند. این کاهش به بازداشته شدن فعالیت گره و نتیجتاً کاهش تثبیت نیتروژن در شرایط کمبود فسفر نسبت داده میشود. بنابراین شناسایی مکانیسمهای مولکولی مسئول بهبود عملکرد همزیستی تحتشرایط کمبود فسفر در رابطه همزیستی نخود-<em>مزوریزوبیوم</em> میتواند برای بالا بردن پتانسیل تولید محصول این لگوم از طریق روشهای مهندسی ژنتیک و اصلاح نباتات استفاده شود. در این مطالعه، میزان تغییرات در بیان برخی ژنها تحت شرایط کمبود فسفر در مقایسه با شرایط فسفر کافی (شاهد) در دو رابطه همزیستی (نخود-<em>M. mediterraneum</em> SWRI9 و نخود- <em>M. ciceri</em> CP-31) توسط روش <em>Real-time</em> PCR بررسی شد. نتایج مربوط به پارامترهای رشد و محتوی فسفات معدنی در گره و ریشه نشان داد که رابطه همزیستی نخود-<em> M. mediterraneum</em> SWRI9 نسبت به کمبود فسفر حساس و نخود-<em> M. ciceri</em> CP-31 نسبت به کمبود فسفر مقاوم است. در شرایط کمبود فسفر، میزان بیان ژنهای<em>Inorganic phosphate transporter 1-4like </em>، <em>Inorganic phosphatase 2-like و</em> <em>Malate dehydrogenase</em> در گرههای نخود- <em>M. ciceri</em> CP-31افزایش معنیداری را در مقایسه با میزان بیان این ژنها در گرههای تحت شرایط فسفر کافی نشان داد. بیان ژن <em>Phosphate transporter 1</em> در گرههای هر دو رابطه همزیستی تحت تنش کمبود فسفر کاهش پیدا کرد. به علاوه، سطح بیان ژن<em>Histidine kinase</em> در گرههای نخود-<em>M. mediterraneum</em> SWRI9 افزایش قابل ملاحظهای را در پاسخ به کمبود فسفر نشان داد. پاسخ متفاوت عملکرد همزیستی به شرایط کمبود فسفر در دو رابطه همزیستی با اختلاف در سطح بیان ژنهای مورد بررسی مرتبط میباشد.</strong>
مزوریزوبیوم سیسری,مزوریزوبیوم مدیترانیوم,فسفر معدنی,بیان ژن,واکنش زنجیرهای پلیمراز در زمان واقعی
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109310.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109310_3cb7e445c7bd0e4fc85c0ad51f5e58f3.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
بررسی اثرات سویههای باکتری ریزوبیوم در عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی ((Phaseolus vulgaris L. در شرایط تنش خشکی
165
176
FA
محمد
فیضیان
استادیار دانشگاه لرستان
m-feizian@yahoo.com
اکبر
همتی
دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان
hemati16@chmail.ir
هادی
اسدی رحمانی
دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران
asadi_1999@yahoo.com
خسرو
عزیزی
دانشیار دانشگاه لرستان
azizi_kh44@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109311
<strong>امروزه تنش خشکی مهمترین تنش غیر زیستی برای گیاهان است. در مناطق خشک، جهت افزایش تثبیت زیستی نیتروژن و عملکرد گیاه، استفاده از باکتریهای ریزوبیوم مقاوم به خشکی در زراعت لوبیا ضروری است. جهت بررسی این موضوع اقدام به اجرای آزمایش کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 1393 و1394 گردید. در سطوح اصلی این آزمایش تیمارهای تنش خشکی شامل آبیاری بر اساس 30، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده خاک (به ترتیب تنش شدید، متوسط وبدون تنش) و در سطوح فرعی تیمارهای باکتری ریزوبیوم <em>لگومینوزاروم فازئولی</em> شامل سویههای <em>R160, R54, R58 و7 R17 </em>قرار داشت. حجم آب مصرفی، کارآیی مصرف آب، مقدار نیتروژن گیاه، عملکرد و برخی از اجزای عملکرد صفات مورد اندازهگیری در این آزمایش بودند. در مجموع دو سال نتایج نشان داد، تنش آبی و سویههای باکتری اثرات معنیداری در سطح پنج درصد در عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا داشتند. بیشترین مقدار عملکرد برابر 3066 کیلوگرم در هکتار با مصرف آب آبیاری در 60 درصد آب قابل استفاده خاک و استفاده از باکتری ریزوبیوم سویه ی <em>R160</em> به دست آمد که با تیمار 80 درصد آب قابل استفاده، تفاوت معنیداری نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد در صورت استفاده از باکتری ریزوبیوم سویهی 160، گیاه لوبیا قادر به تحمل تنش خشکی متوسط بدون افت عملکرد است. </strong>
ریزوبیوم,تنش آبی,عملکرد,لوبیا
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109311.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109311_da20ad35106024231bb58af1ce1c297d.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
بررسی پاسخ دو رقم پسته بادامی ریز زرند و قزوینی از نظر رشد و تغذیه به کاربرد کود گاوی و سودوموناسهای فلورسنت
177
188
FA
امیرحسین
جمالیفرد
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
پیمان
عباسزادهدهجی
استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
عبدالرضا
اخگر
دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
arakhgar@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109313
<strong>تغذیه تلفیقی گیاه از طریق استفاده از کودهای آلی و زیستی یکی از اجزای لازم و حیاتی برای رسیدن به کشاورزی پایدار میباشد. پژوهشهای زیادی در مورد میزان تحمل پایههای مختلف ارقام پسته به خشکی و شوری انجام گرفته است اما در زمینه پاسخ ارقام مختلف به کاربرد کودهای آلی و زیستی تحقیقات بسیار محدود است. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر رفسنجان در سال زراعی 1394 انجام شد. در این آزمایش بذرهای پسته رقم بادامی ریز زرند و قزوینی پس از استریل شدن و جوانه زنی، با باکتری در سه سطح (بدون تلقیح، تلقیح با دو جدایه متفاوت از باکتری سودوموناس فلورسنت D<sub>6</sub> و D<sub>12</sub>) و سه سطح (صفر، دو و چهار درصد وزنی) کود گاوی و با سه تکرار در 54 گلدان کاشته شدند. کاربرد کود گاوی و باکتری سودوموناس فلورسنت باعث افزایش رشد و جذب عناصر غذایی در هر دو رقم پسته قزوینی و بادامی ریز زرند شد. در این تحقیق افزایش پارامترهای اندازهگیری شده در دو رقم پسته در مقایسه با شاهد (عدم کاربرد کود آلی و زیستی) به عنوان پاسخ گیاه در نظر گرفته شد و دو رقم از نظر پاسخ با هم از نظر آماری با مقایسه شدند. نتایج حاصل نشان داد که کاربرد باکتری در مقایسه با عدم کاربرد باعث افزایش معنیدار فسفر، آهن و روی در رقم قزوینی در مقایسه با رقم بادامی ریز زرند شد. تیمار کود دامی در مقایسه با عدم کاربرد آن به ترتیب باعث افزایش معنیدار 61، 189 و 490 درصدی جذب نیتروژن، فسفر و مس رقم قزوینی در سطح احتمال پنج درصد نسبت به بادامی ریز زرند شد. اثر متقابل باکتری و کود دامی نیز توانست وزن خشک اندامهوایی، جذب آهن، روی، مس، فسفر، کلسیم و نیتروژن را در رقم قزوینی نسبت به بادامی ریز زرند بهطور معنیدار افزایش دهد. نتایج بهدست آمده از این تحقیق نشان داد پاسخ دو رقم پسته به کاربرد کود دامی و باکتریهای محرک رشد متفاوت بوده و رقم قزوینی نسبت به بادامی ریز زرند پاسخ بهتری به استفاده از کودهای آلی، زیستی و کاربرد همزمان این دو کود نشان داد. بنابراین به نظر میرسد که علاوه بر درنظر گرفتن مقاومت ارقام به شوری و خشکی و سایر موارد، باید پاسخ ارقام به کودهای آلی و بیولوژیک در جهت کشاورزی پایدار و تولید محصولات با کیفیت بالاتر در نظر گرفته شود.</strong>
ارقام پسته,آهن,فسفر,کود زیستی,نیتروژن و وزن خشک گیاه
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109313.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109313_e5bbe167060ac5daa5e2cd77d541ed21.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
اثر روشهای کاربرد باکتریهای افزاینده رشد گیاه بر تولید گندم در شرایط شوری خاک
189
202
FA
علیرضا
توسلی
استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانشرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
احمد
اصغرزاده
دانشیار مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
aasgharzadeh@swri.ir
صدقعلی
زمانی
کارشناس ارشد بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
sedgaliali@yahoo.com
10.22092/sbj.2017.109316
<strong>در این تحقیق روشهای کاربرد باکتریهای ریزوسفری مفید برای تولید گندم در یک خاک شور با EC پنج دسیزیمنس بر متر و در شرایط مزرعه مورد بررسی قرار گرفتند. سه سویه از باکتریهای ازتوباکتر، آزوسپریلیوم و سودوموناس به صورت مخلوط فرموله و به عنوان تیمار باکتریهای افزاینده رشد انتخاب گردید. آزمایش بصورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و طی دو سال زراعی90-1389 و 91-1390 در مرکز تحقیقات آذربایجانشرقی اجرا شد. فاکتور اول کاربرد باکتریهای افزاینده رشد در پنج سطح (چهار روش استفاده و یک روش بدون مصرف باکتری) و فاکتور دوم استفاده از کود نیتروژنه در سه سطح (100 و 70 درصد توصیه کودی و بدون مصرف نیتروژن) بود. روشهای کاربرد باکتریهای افزاینده رشد به صورتهای آغشته نمودن بذر گندم با باکتری در فصل پاییز هنگام کاشت (بذرمال)، کاربرد با آب آبیاری در فصل بهار (کود آبیاری)، اسپری بر سطح برگ و اندام هوایی گیاه در فصل بهار (اسپری برگی) و تلفیق هر سه روش فوق بود. نتایج تجزیه مرکب مجموع دو سال نشان داد فاکتور روش کاربرد باکتریهای افزاینده رشد و تیمار کود نیتروژنه تاثیر معنیداری بر افزایش عملکرد دانه و کاه تولیدی داشتند. استفاده از باکتریهای افزاینده رشد به روش بذرمال، کود آبیاری و اسپری برگی عملکرد دانه را نسبت به شاهد (بدون استفاده از باکتری) به ترتیب 5/46، 3/37 و 9/24 درصد افزایش داد. در تیمار کود نیتروژنه سطوح 100 و 70 درصد توصیه کودی عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد (بدون مصرف کود نیتروژنه)، به ترتیب 6/18 و 1/9 درصد افزایش داد. </strong>
اسپری برگی,باکتریهای ریزوسفری,بذرمال,کود آبیاری,کود نیتروژنه
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109316.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109316_c667e28786b3ad2bbff79b143853408b.pdf
انجمن علوم خاک ایران
زیست شناسی خاک
2345-2536
2423-6055
4
2
2017
02
19
تأثیر شوری آب آبیاری بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی بقایای گیاهان یونجه و جو
203
213
FA
زهرا
نجفی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان
najafizahra9@gmail.com
احمد
گلچین
استاد دانشگاه زنجان
سعید
شفیعی
استادیار دانشگاه جیرفت
saeid55@gmail.com
10.22092/sbj.2017.109320
<strong>بازگشت بقایای گیاهی به خاک بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک از ارکان مهم و اجتناب ناپذیر پایداری اکوسیستمهای کشاورزی است. بهمنظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی آزمایشی گلدانی به صورت کرتهای دو بار خرد شده، با سه تکرار و با استفاده از کیف کلش<strong>[1]</strong> در گلخانهی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه زنجان به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد بررسی در این آزمایش شامل دو نوع بقایای گیاهی (جو و یونجه)، شوری آب آبیاری در سه سطح (3/0، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و مدت زمان خوابانیدن بقایا در چهار سطح (یک، دو، سه و چهار ماه) بودند که بهترتیب در کرتهای اصلی، فرعی و فرعی-فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با افزایش شوری آب آبیاری مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی کاهش یافت بهطوری که مقدار هدررفت کربن در شوریهای 3/0، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر برای بقایای یونجه بهترتیب 52/65، 71/61 و 89/58 و برای بقایای جو بهترتیب 95/60، 95/51 و 33/48 درصد و مقدار هدررفت نیتروژن برای بقایای یونجه بهترتیب 99/65، 02/54 و 09/48 و برای بقایای جو بهترتیب 04/61، 31/52 و 13/44 درصد برای یک دورهی چهار ماهه بود. با افزایش سطح شوری آب آبیاری از 3/0 به 4 و 8 دسی زیمنس بر متر، مقدار هدررفت کربن از بقایای یونجه بهترتیب 82/5 و 12/10 درصد و از بقایای جو بهترتیب 77/14 و 71/20 درصد و مقدار هدررفت نیتروژن از بقایای یونجه بهترتیب 13/18 و 12/27 و از بقایای جو بهترتیب 30/14 و 70/27 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت.</strong><br /> <br clear="all" /><br /> <br /> 1<sup>2. </sup>Litter bag
بقایای جو,بقایای یونجه,تجزیهی کلش,دینامیک کربن و نیتروژن آلی,شوری آب آبیاری
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109320.html
https://sbj.areeo.ac.ir/article_109320_48a3928be067835f8b8a31ddd44ec228.pdf