بررسی ریسک‌پذیری و سازگاری تلقیح کود بیولوژیک نیتروکسین در مزارع گندم و جو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب

2 کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات خاک و آب

10.22092/sbj.2014.128415

چکیده

تأثیر مصرف مایه تلقیح ازتوباکتر و آزوسپریلیوم (Azotobacter و Azosperillum) به منظور کاهش وابستگی زارعین به کودهای شیمیایی، افزایش راندمان آبیاری و افزایش درآمد خانوارهای روستایی به مدت دو سال در الشتر استان لرستان و سرفیروزآباد استان کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفت. طبیعت مشارکتی این تحقیق با ارائه یک پروژه ساده، با یک پلات مایه تلقیح (تیمار ازتوباکتر و آزوسپیریلیوم) و یک پلات کنترل (تیمار شاهد) در زمین هر کشاورز اجرا گردید. از هر کشاورز خواسته شد یکی از مزارع گندم یا جو خود به مساحت تقریبی یک هکتار را برای این منظور لحاظ نماید، و آن را به دو قسمت مشابه از نظر اندازه تقسیم نموده و با مدیریت کشاورز با 5/1 لیتر در هکتارکود بیولوژیک برای گندم و جو دیم و با سه لیتر در هکتار برای گندم و جو آبی بذر مال نماید. در نهایت عملکرد محصول مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در سال زراعی 1385 - 1384 عملکرد دانه گندم آبی تلقیح شده 11 درصد و عملکرد دانه جو دیم تلقیح شده 36 در درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. در سال زراعی سال زراعی 1386- 1385 عملکرد گندم آبی 1/24 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت (05/0 P<). ریسک عدم تحصیل عملکرد دانه موردنظر در تیمارهای تلقیح شده، همیشه کمتر از تیمار شاهد بوده است. تجزیه و تحلیل سازگاری نشان داد که افزایش عملکرد دانه مستقل از محل اجرای پروژه بوده است. از اینرو این تکنولوژی بسیار مؤثر بوده و افزایش عملکرد در محیط­های مورد مطالعه ثابت باقی مانده است. هزینه خرید مایه تلقیح نسبتاً اندک و معادل ارزش حدود 14 و 27 کیلوگرم دانه در هکتار به ترتیب برای گندم و یا جو دیم و آبی بوده است. این فرآورده از جنبه قیمت نسبتاً اندک و از نظر اقتصادی و زراعی برای افزایش محصول و افزایش راندمان آبیاری ریسک کمی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adaptability and Risk Analysis of Nitroxin Biological Fertilizer Inoculation in Wheat and Barley

نویسندگان [English]

  • P. Mohajer Milani 1
  • M. Pasandideh 2
1 Scientific Member of Soil and Water Research Institute
2 Master of Science of Soil and Water Research Institute
چکیده [English]

To reduce farmers' dependency on chemical fertilizers, to increase water use efficiency, and to increase households’ incomes, a participatory on-farm research trials was conducted to test the effect of inoculums of Azotobacter and Azospirillum in the yields of wheat and barley in Alashtar, Lorestan province, and Sarfirouzabad of Kermanshah province, for two years. The research was conducted simply by only one test plot (Azotobacter and Azospirillum treatment) and one control plot at each farmer’s location due to participatory nature of research. Each farmer was asked to choose one hectare of his wheat or barley fields and divide it into two similar parts with the same management. The cereal seeds were coated by 1.5 liter per hectare of Azotobacter and Azospirillum biofertilizer for rainfed and 3 liters per hectare for irrigated wheat and barley, before planting. After harvest, the yield data was statistically analyzed. Results of this experiment showed that grain yield of irrigated wheat and rain fed barley increased by 11% and 36 percent, respectively, compared with the control in 2005-06 season. Grain yield of irrigated wheat was enhanced by 24.1 percent compared with the control (P<0.05) in 2006-2007. The risk for randomly selected farmers not to obtain a determined yield target was always lower for the inoculation treatment than for the control. Adaptability analysis revealed that the increase in grain yield was independent of the farmers’ field location, hence, the technology is robust and yield increases remain constant with improved environmental conditions. The marginal costs for the inoculation treatment were low and were equivalent to about 14 and 27 kg grain per ha-1 for rain-fed and irrigated wheat or barley, respectively. The studied bio-fertilizer has low cost and low risk for increasing the yield and enhancing water use efficiency, from agronomic and economic point of view. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptability analysis
  • Risk analysis
  • Economical benefit
  • Biofertilizer

مراجع

  1. بی نام. (1387). آمار نامه کشاورزی، جلد اول، محصولات کشاورزی، سال زراعی 86-1385. دفتر آمار و فناوری اطلاعات. معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی. وزارت جهاد کشاورزی.
  2. خاوازی، ک، اسدی رحمانی، ه، ملکوتی، م. ج. 1384. ضرورت تولید کودهای بیولوژیک در ایران. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات کشاورزی و مؤسسه تحقیقات خاک و آب. تهران ایران، 419 صفحه.
  3. Ahmed, N. and Sahi, B.P. 1979. Morphological and cultural characteristics of salt and alkali tolerant soils of Azotobacter chroococcum (nitrogen fixing bacteria) Curr. Sci. 48:321-328.
  4. Akbari, G.A., Arab, S.M., Alikhani, H.A ., Allahdadi, I. and Arzanesh, M.H. 2007. Isolation and selection of indigenous Azospirillum spp. and the IAA of superiorsrains effects on wheat roots. World J. Agric. Sc. 3(4), 523-529.
  5. Ali, S., Hamza, M., Amin, G., Fayaz, M., El-Tahan, M., Monib, M., Hegazi, N. 2005. Production of biofertilizers using baker’s yeast effluent and their application to wheat and barley grown in north Sinai deserts. Archives of Agronomy. Soil Sc. 51(6), 589-604.
  6. Bashan, Y., and Holguin, G. (1997). Azospirillum–plant relationships: environmental and physiological advances (1990-1996). Can. J. Microbiol. 43: 103-121.
  7. De Pauw, E., Mirghasemi, A., Ghaffari, A. and Nseir, B. 2007. Agro-ecological zones of KRB. Research Report, ICARDA, Aleppo, Syria.
  8. Dobbelaere, S., Vanderleyden, J. and Okon, Y. (2003). Plant growth-promoting effectsof diazotrophs in the rhizosphere. Critical Reviews in Plant Sciences 22: 107-149.
  9. Eskridge, K.M. 1990. Selection of stable cultivars using a safety first rule. Crop Science 30, 369-374.
  10. Eskridge, K.M., and Mumm, R.F. 1992. Choosing plant cultivars based on the probability of outperforming a check. Theoret. Appl. Genet. 84, 894-900.
  11. Fuller, W.H., and Hanks, K. 1982. Disribution of Azotobacter in arid soils. Plant and soil 64(3), 355-361.
  12. Hamdi, Y.A., Yousef, A,N., Al-Azawi, S., Al-tai, A., and Al-Baquari, L.S. 1978. Distribution of certain non–symbiotic nitrogen fixing organisms in Iraqi soils. Ecological Bulletin/NFR 27 (Stockholm), 110-115.
  13. Hildebrand, P.E., and Ressell, G.T., 1996. Adaptibility analysis – a method for the design , analysis and interpretation of on-farm research – extension. Iowa State University Press, Ames, Iowa, USA, 189 pp.
  14. Holguin, G., Patten, c. l. and Glick, B.R. (1999). Genetics and molecular biology of Azospirillum. Bio. Fertil. Soils 29: 10-23.
  15. Justel, A., Peña, D. and Zamar, R. (1997) A multivariate Kolmogorov-Smirnov test of goodness of fit, Statistics & Probability Letters, 35(3), 251-259.
  16. Kumar, V., Kumar, B.R. and Narula, N., 2001. Stablishment of phosphate–solubilizing strains of Azotobacter chroococcum in the rhizosphere and their effect on wheat cultivars under green house conditions. Microbiological Research 156(1), 87-93.
  17. Mahmoud, S.A.Z., EL-sawy, M., Ishac, Y. , and El-Safty, M.M. 1978. The effect of salinity and alkalinity on the distribution and capacity of N2-fixation by Azotobacter in Egyption soils. Ecological  Bulletin/NFR 27 (Stockholm), 99-109.
  18. McDonald, J.H. 2009. Handbook of Biological Statistics (2nd ed.). Sparky House Publishing, Baltimore, Maryland.
  19. Michiels, k., Vanderleyden J., Van Gool, I. (1989). Azospirillum plant root association: A review. Bio. Fertil. Soils 8: 356-368.
  20. Narula, N., Kumar, V., Singh, B.,Bhatia, R., Lakshminarayana, K., 2005. Impact of biofertilizers on grain yield in spring wheat under varying fertilizer conditions and wheat-cotton rotation. Archives of Agron. Soil Sc. 51(1), 79-89.
  21. Pandey, A., Sharma, E., Palni, L.M.S. 1998. Influence of bacterial inoculation on maize in upland farming systems of the Sikkim Himalaya. Soil Biol. Biochem. 30(3), 379-384.
  22. Radwan, F.I. 2002. Response of some maize cultivars to VA mycorrhizal inocultation, biofertilization and soil nitrogen application. Alex. J. Agric. Res. 43, 43-56.
  23. Rai, S.N., and gaur, A.C. 1988. Characterization of Azotobacter spp. And effect of Azotobacter and Azospirillum inoculants on the yield and N uptake of wheat crop. Plant and Soil 109, 131-134.
  24. Shukla, P. Agarwal, P. K. and Jha, B. 2011. Improved salinity tolerance of Arachis hypogaea (L.) by the interaction of halotolerantplant growth promoting rhizobacteria. Journal of Plant Growth Regulation. (DOI: 10.1007/s00344-011-9231-y).
  25. Tilak, K.V.B.R., Ranganayaki, N., and manoharachari, C. 2006. Synergistic effects of plant-growth promoting rhizobacteria and Rhizobium on nodulation and nitrogen fixation by pigeonpea (Cajanus cajan). Europ. J. Soil Sc. 57(1), 67-71.
  26. Yasari, E., and Patwardhan, A.M. 2007. Effect of (Azotobacter and Azospirillum) inoculants and chemical fertilizers on growth and productivity of canola (Brassica napus L.). Asian J. Plant Sc. 6(1), 77-82.
  27. Yasari, E., and Patwardhan, A.M., Ghole, V.S., Ghasemichapi, O., and Asgharzadeh, A. 2007. Biofertilizers impact on canola (Brassica napus L.) seeds yield and quality. Asian J. Microbial. Biotech. Env. Sc. 9(3), 707.
زیست شناسی خاک
دوره 1، شماره 2
اسفند 1392
صفحه 159-168

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار