تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفاتی و روی بر عملکرد، غلظت عناصر غذایی و نسبت مولی اسید فیتیک به روی دردانه دو رقم لوبیا چیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت ‌علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار مؤسسه تحقیقات خاک و آب

4 استادیار مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به‌­منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفاتی و روی بر عملکرد، غلظت عناصر غذایی و نسبت مولی اسید فیتیک به روی(PA/Zn) در دو رقم لوبیا، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان کیار استان چهارمحال و بختیاری اجرا شدفاکتور­های این تحقیق شامل دو رقم لوبیا چیتی (تلاش و صدری)، چهار سطح فسفر (P0: شاهد، P1: مصرف سوپر­فسفات تریپل بر اساس آزمون خاک، P2: مصرف کود زیستی فسفاتی و سوپر فسفات تریپل به میزان 50 درصد توصیه بر اساس آزمون خاک و P3: مصرف کود زیستی فسفاتی) و سه سطح روی (Zn0: شاهد، Zn1:مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی وZn2 : مصرف کود زیستی روی بود .نتایج نشان داد بین دو رقم مورد آزمایش، تفاوت معنی­داری (01/0P < و 05/0P <)در صفات مورد مطالعه به غیر از نسبت مولی PA/Zn وجودداشت. تیمار فسفر باعث ایجاد تفاوت معنی­داری (01/0P <)در صفات مورد بررسی به جز غلظت آهن شد، کود زیستی فسفاتی (P2) باعث افزایش عملکرد (18 درصد)، غلظت نیتروژن (18 درصد)، فسفر (46 درصد)، پتاسیم (26 درصد)، آهن (13 درصد)، روی (35 درصد) و کاهش نسبت مولی PA/Zn (11 درصد) گردید. مصرف روی بر عملکرد دانه، غلظت پتاسیم و روی (01/0P <) و غلظت نیتروژن و آهن (05/0P <) معنی­دار شد، لیکن بر دیگر صفات تأثیر معنی­داری نداشت. یشترین میزان صفات مورد بررسی و غنی­سازی روی از تیمارهای Zn1 و Zn2 به­دست آمد. با افزایش غلظت روی، نسبت مولی PA/Zn کاهش پیدا کرد. اثر متقابل تیمارهای فسفری و روی فقط بر غلظت پتاسیم دانه، معنی‌دار گردید(05/0P <). کودهای زیستی مورد استفاده با افزایش جذب فسفر و دیگر عناصر غذایی، باعث افزایش عملکرد و کاهش نسبت مولی PA/Zn در دو رقم لوبیا چیتی شدند. همچنین به کمک کودهای زیستی فسفاتی می­توان 50 درصد در مصرف کودهای فسفاتی صرفه­جوئی نمود.

عنوان مقاله [English]

The effect of bio-fertilizer and chemical fertilizers (phosphate and zinc) on yield, nutrient concentration and phytic acid/zinc molar ratio of two cultivars of bean (Phaseolus vulgaris L.)

نویسندگان [English]

  • M. Mohammad 1
  • M. J. Malakouti 2
  • K. Khavazi 3
  • F. Rejali 3
  • M. H. Davoodi 4
چکیده [English]

In order to evaluate the effect of bio-fertilizer and phosphate and zinc fertilizer on yield, nutrient concentration and molar ratio of phytic acid to zinc (PA/Zn) of two bean cultivars, a factorial experiment was carried out in a randomized complete block design with three replications in Kiyar region of Chaharmahal-va-Bakhtiari province.  Examined factors include:  two cultivars of chiti bean (Talash and Sadri), four levels of phosphate (Control (P0), triple superphosphate on the basis of soil test (P1), 50 recommended triple superphosphate + phosphate bio-fertilizer (P2) and phosphate bio-fertilizer (P3)) and three levels of Zn (Control (Zn0), 50 kg ha-1 Zn sulphate (Zn1) and Zn bio-fertilizer (Zn2)). The results revealed that phytic acid/zinc molar ratios of two been cultivars were significantly different (p< 0.01). P1 treatment had significant effect (p<0.01) on all examined parameters except iron concentration. In P2 treatment, yield (18%), nitrogen (18%), P (46%), potassium (26%), iron (13%), Zn (35%) concentration were increased but PA/Zn molar ratio (11%) was decreased significantly. Seed yield, potassium, Zn concentration (p < 0.01), nitrogen and iron (p < 0.05) were raised up in Zn treatments. Zn enriched seeds were observed in Zn1 and Zn2 treatments. PA/Zn molar ratio decreased when Zn concentration increased. Interaction between P and Zn had a significant effect (p<0.05) on potassium content of seed. Seed yield was enhanced by application of bio- fertilizer but PA/Zn molar ratio was decreased in both bean cultivars. The result also showed that 50 percent of chemicalphosphate fertilizers can be replaced by biofertilizer.