بررسی اثرات سویه‌های باکتری ریزوبیوم در عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چیتی ((Phaseolus vulgaris L. در شرایط تنش خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه لرستان

2 دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان

3 دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات،آموزش وترویج کشاورزی، کرج، ایران

4 دانشیار دانشگاه لرستان

چکیده

امروزه تنش خشکی مهمترین تنش غیر زیستی برای گیاهان است. در مناطق خشک، جهت افزایش تثبیت زیستی نیتروژن و عملکرد گیاه، استفاده از باکتری­های ریزوبیوم مقاوم به خشکی در زراعت لوبیا ضروری است. جهت بررسی این موضوع اقدام به اجرای آزمایش کرت­های خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال­های 1393 و1394 گردید. در سطوح اصلی این آزمایش تیمارهای تنش خشکی شامل آبیاری بر اساس 30، 60 و 80 درصد آب قابل استفاده خاک (به ترتیب تنش شدید، متوسط وبدون تنش) و در سطوح فرعی تیمار­های باکتری ریزوبیوم لگومینوزاروم فازئولی شامل سویه­های R160, R54, R58 و7 R17 قرار داشت. حجم آب مصرفی، کارآیی مصرف آب، مقدار نیتروژن گیاه، عملکرد و برخی از اجزای عملکرد صفات مورد اندازه­گیری در این آزمایش بودند. در مجموع دو سال نتایج نشان داد، تنش آبی و سویه­های باکتری اثرات معنی­داری در سطح پنج درصد در عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا داشتند. بیشترین مقدار عملکرد برابر 3066 کیلوگرم در هکتار با مصرف آب آبیاری در 60 درصد آب قابل استفاده خاک و استفاده از باکتری ریزوبیوم سویه ی R160 به دست آمد که با تیمار 80 درصد آب قابل استفاده، تفاوت معنی­داری نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد در صورت استفاده از باکتری ریزوبیوم سویه­ی 160، گیاه لوبیا قادر به تحمل تنش خشکی متوسط بدون افت عملکرد است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of rhizobium bacteria strains on yield components of common bean (Phaseolus vulgaris L.) in drought stress condition

نویسندگان [English]

  • M. Feizian 1
  • A. Hemmati 2
  • H. AsadiRahmani 3
  • K. Azizi 4
چکیده [English]

The drought stress is the most important of abiotic stress for plants. In dryand regions, the implication of drought tolerant strains of rhizobia is a critical way to enhance yield and development of nitrogen fixation in beans farming.To investigate the effects of rhizobial strains on yield of common bean under drought stress, this study was performed based on randomized complete block design as a split plot experiment with 12 treatments in 3 replications during 2014 and 2015. The treatments were irrigated to achieve the values of  30, 60 and 80 % available soil moisture as drought stresses  (sever-, moderate- and non-) in main plots and inoculated seeds by rhizobium bacteria strains 54, 58, 160 and 177 arranged in sub-plots. The volume of irrigation water, water use efficiency, plant nitrogen, yield and yield components were determined. The results in 2 years revealed that, the drought stress and rhizobium treatments showed significant (P-1) was obtained in irrigation level at 60 % available water (moderate stress) and seed inoculated by rhizobium bacteria strain 160. These results showed that, the application of rhizobium bacteria strain 160 increased drought tolerance without any reduction of yield in common bean. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bean
  • Rhizobium
  • Water stress
  • yield

مراجع

  1. پیرولی بیرانوند ن، 1386، بررسی کارایی تثبیت بیولوژیکی ازت سویه­های ریزوبیوم در همزیستی با دو رقم لوبیا به روش رقت ایزوتوپی ازت 15، دهمین کنگره علوم خاک ایران، کرج، ص.22.
  2. دادیور م، محمد علی خودشناس و عادل غدیری، 1386، بررسی تأثیر سویه­های ریزوبیوم بر عملکرد و اجزاء عملکرد لوبیا قرمز، چکیده مقالات دومین همایش ملی حبوبات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران ، ص.44.
  3. سازمان هواشناسی کشور1393. اطلاعات میانگین ارتفاع بارش کشور و استان­ها در بازه زمانی 1/7/1392 لغایت 31/6/1393 ، مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی،17 صفحه.
  4. طاهرخانی م ، قربان نور محمدی، محمد جواد میر هادی و رحیم علیمحمدی، 1386، بررسی تأثیر سه نوع مایه  تلقیح صنعتی بر عملکرد ارقام مختلف لوبیا در منطقه خرمدره استان زنجان، چکیده مقالات دومین همایش ملی حبوبات ایران.دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران ، ص 79.
  5. کشاورز ع. و کورش صادق زاده ، 1379. برآورد و تقاضای آب برای آینده، بحران­های خشکسالی، وضعیت موجود، چشم اندازهای آینده و راهکارهایی جهت بهینه سازی مصرف آب. موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، کرج، 29 صفحه.
  6. همتی ا و هادی اسدی رحمانی، 1384، بررسی اثرات تلقیح سویه­های ریزوبیوم و مصرف ازت در عملکرد و پروتئین لوبیا چیتی، اولین همایش ملی حبوبات ایران، مشهد، ایران، ص.112 .
  7. همتی ا، 1389، اثر کود های بیولوژیک ریزوبیومی در کاهش مصرف کودهای ازتی و افزایش محصول لوبیا ، گزارش نهایی طرح تحقیقی- ترویجی شماره 095/84-253-215 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
  8. همتی ا، 1391، مدیریت مصرف کود­های شیمیایی در زراعت حبوبات (لوبیا)، انتشارات نشر نصوح اصفهان،192ص.
  9. Anderson, F.N. 1997. Fertilizing edible dry beans. Nebguide.G86-13. Agriculture University   of Nebreska-Lincoln. 5P
  10. Athar, M. 1998. Drought tolerance by lentil rhizobia from arid and semiarid areas of Pakestan .Letters In Applied Microbiology 26(1):38-42
  11. Bremner,  JM. 1996. Nitrogen-total. In Sparks, D.L. et al., Method of soil analysis. Published by: Soil Science Society of America, Inc. American Society of Agronomy, Inc. Madison, Wisconsin, USA. 1085-1122.
  12. Figueiredo, M.R., Burity, H.A., Martı´nez, C.R. , Chanway,  C. 2008. Alleviation of drought stress in the common bean (Phaseolus vulgaris L.) by co-inoculation with Paenibacillus  polymyxa and Rhizobium tropici. A p p l i e d  s o i l ecology 4 0 : 18 2 – 18 8.
  13. Hemke, PH. and Sparks, DL. 1996. Potassium. In Sparks, D.L. et al., Method of soil analysis. Published by: Soil Science Society of America, Inc. American Society of Agronomy, Inc. Madison, Wisconsin, USA. 1996: 551-574.
  14. Jenkins, M.B,Virginia, R.A and Jarrel,W.M. 1999.Ecology of fast-growing and slow-growing mesquite-nodulating rhizobia in Chihuahua and Sonoran desert ecosystems. Soil Science Society of American Journal 53: 543-549.
  15. Kapuya, J. A., Barendse, G. W. M and Linskens, H.F. 1985. Water stress tolerance and proline accumulation in Phaseolus vulgaris. Acta Botanica Neerlandica 34(3): 293-300.
  16. Kishor, K. 1991. Effect of iron and molybdenum nutrients on nodulation, symbiotic N2- fixation and grain yield of urd bean. Journal of Agricultural Research. 1: 186-193.
  17. Kuo, S. 1996. Phosphorus. In Sparks, D.L. et al., Method of soil analysis. Published by: Soil Science Society of America, Inc. American Society of Agronomy, Inc.  Madison, Wisconsin, USA. 869-920.
  18. Loeppert, RH.and Suarez, DL. 1996. Carbonate and gypsum, In: Sparks, D.L., Page, A.L., Helmke P.A., Loeppert, R.H., Soltanpour, P.N., Tabatabai, M.A., Johnson, C.T. and Sumner, M.E (Eds.). Method of soil analyses part 3 chemical methods. SSSA Special publication No. 5.  Madison, W.I. 437-474. I. 639-664.
  19. Marcia, V.B., Burity, H.A., Martı´nez, C.R., Chanway, C. 2008. Alleviation of drought stress in the common bean (Phaseolus vulgaris L.) by co-inoculation with Paenibacillus polymyxa and Rhizobium tropici. Applied Soil Ecology, 4 0: 18 2 – 18 8.
  20. Nelson, EW.and Sommers, LE. 1996. Total Carbon, Organic Carbon, and Organic Matter. In Methods of Soil Analysis: Chemical Methods.  Part 3. D.L. Sparks, editor.  Soil Sciences Society of America.
  21. Osonubi, O., Mulongy, k., Awotoye, O., Atayese, M.O. and Okali, D.U.1991. Effects of ectomycorrhizal and vesicular- arbuscular mycorrhizal fungi on drought tolerance of four leguminous woody seed lings. Plant and Soil 136: 131-143.
  22. Ramos, M. L. G., Gordon, A.G., Minchin, F.R., Sprent,J.I. and Parsons,R.1999. Effects of water stress on nodule physiology and biochemistry of a drought tolerant cultivar of common bean (phaseolus vulgaris L.).Annals of Botany 83(1): 57-63.
  23. Reed, ST. and Martens, DC. 1996. Copper and Zinc, In. Sparks, D.L., editor, Methods of soil analysis. Part 3-Chemical methods: Madison, Wisconsin, Soil Sciences Society. of  America, Inc.
  24. Rupak, K.S., & Ratul, S.2014. Alleviation of drought stress in mung bean by strain Pseudomonas aeruginosa GGRJ21. Plant and Soil 377:111-126.
  25. Sahrawat, K.L.and Rao, B.S.1988. Macro and micronutrient uptake by nodulating and non- nodulating peanut liens. Plant and Soil 109:291-293.
  26. Sarma, R. and Saikia, R. 2013. Alleviation of drought stress in mung bean by strain Pseudomonas aeruginosa GGRJ21. Plant Soil, The online version of this article (doi:10.1007/s11104-013-1981-9) contains supplementary material, which is available to authorized users.
  27. Serraj, R., Sinclair, T. and Purcell, L.1999. Review article. Symbiotic N2 fixation response to drought. Journal of Experimental Botany, 50(331): 143-155.
  28. Sinclair, T.R., Purcell, L.C., Vadez, V., Serraj, R., 2001. Selection of soybean (Glycine max) lines for increased tolerance of N2 fixation to drying soil. Agronomie 21: 653–657.
  29. Stefan M., Neculai M.,  Vasile, S. and Stolera, M. 2013. Effects of inoculation with plant growth promoting rhizobacteria on photosynthesis, antioxidant status and yield of runner bean. Romanian Biotechnological Letters Vol. 18, No.2.pp,8132-8143.
  30. Suarez, R.; Wong, A., Ramirez, M., Barraza, A., Orozco, M., Cevallos, M., Lara, M., Hernandez, G. and Iturriaga,G. 2008. Improvement of drought tolerance and grain yield in common bean by overexpressing trehalose-6- phosphate synthase in rhizobia. Molecular plant – microb interactions. Published by APS PRESS in cooperation with the International Society for Molecular Plant-Microbe Interactions 21(7): 958-966.
  31. Venkateswarlu, B., Maheswari, M. and Karan, N.S.1999. Effects of water deficits on N2 (C2H2) fixation in cowpea and groundnut. Plant and Soil 114: 69-74.
  32. Zahran, H.H. 1999. Rhizobium-legume symbiosis and nitrogen fixation under sever condition and in an arid climate. Microbiology and Molecular Biology Reviews 63(4): 968-989.
زیست شناسی خاک
دوره 4، شماره 2
اسفند 1395
صفحه 165-176

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار